Ophef hóórt natuurlijk wel een beetje bij reality tv, maar de Servische show Zadruga heeft het nu wel erg bont gemaakt. Ik vertelde erover op NPO Radio 1 bij Bureau Buitenland.

Zadruga is het best bekeken programma van Servië met zo’n drie miljoen kijkers per dag, misschien kíjkt men ook wel vanwege de vele ruzies. Inmiddels kun je echter spreken van erg veel expliciet geweld, voornamelijk gericht tegen de vrouwelijke deelnemers; een paar vrouwen zijn na dat soort opstootjes zelfs in het ziekenhuis beland. Reden voor enkele ngo’s en organisatie om aan de bel te trekken.

Luister het fragment hier terug (vanaf 00:23)
– 17 juni 2022

🎧 luister meteen: podcast BNR Perestrojkast

BNR Perestrojkast is de enige echte podcast van BNR over Midden- en Oost-Europa. En daar mocht ik praten over twee van mijn favoriete dingen: documentaires en Macedonië. Jawel: Honeyland. Als die film een van de twee nominaties (beste buitenlandse film en beste documentaire) gaat verzilveren tijdens de Oscars zondag… dan knap ik uit elkaar van trots, dat begrijp je wel. Maar goed. Zover is het nog niet. En de concurrentie is groot (For Sama in de categorie docu – oef, Parasite in de categorie buitenlands – nóu.)

Hoe het ook gaat lopen: deze wil je niet missen. Onder het mom van, meedoen is belangrijker dan winnen: kijken is belangrijker dan niet kijken. Doe het. (Ook als je niet van bijen of Oost-Europa houdt.)

Of luister anders dus BNR Perestrojkast, waar ik vertel waarom Honeyland wel of niet een afspiegeling is van Noord-Macedonië, en wat iedere Balkanbaby dagelijks moet eten om gezond en gelukkig te blijven.

(Spoiler: honing.)

En, om dan maar volledig te zijn, even een stukje van Aleksandar Hemon, wiens prachtige boek My Parents: And Introduction / This does nog belong to you ik afgelopen week kocht. Over honing en het leven:

A secret of healthy life was at least a spoonful of honey a day. We used to make fun of our parents and their parental insistence (i.e., nagging) by claiming that they believed that all one needed to raise children properly were two regularly issued orders: ‘You should be studying’ (Bolje bi ti bilo da učiš), which was Mama’s favorite, and ‘Take a little bit of honey’ (Uzmi malo meda), which was what Tata would say whenever any of us was under the weather, or was just craving something sweet. The former covered the mind, the latter the body, and the combination of the two covered everything.

Afgelopen vrijdag was ik bij het VPRO-radioprogramma Bureau Buitenland om te praten over all things Noord-Macedonië. Direct nadat ik tweette en insta’de dat ik er zou zitten, stroomden de appjes van vrienden al binnen: ‘Waarom schrijf je NOORD-Macedonië?!’

Ja kijk: die naam ligt dus echt nog een beetje gevoelig.

Luister het hele gesprek hier terug.

Ik besprak die gevoeligheid met presentator Eric Arends, alsook de diepere teleurstelling (en onvrede) die leeft onder Macedoniërs over de naamsverandering die het proces van EU-toenadering had moeten versnellen. Het was premier Zaev die het compromis doordrukte, een concrete stap na al dertig jaar pijnlijk ‘gedoe’ met voornamelijk Griekenland over de naam ‘Macedonië’.

Maar: de EU-onderhandelingen werden eind vorig jaar opgeschort. Met name Nederland, Frankrijk en Denemarken hielden het tegen. Intussen is Zaev afgetreden en zal in april blijken wat voor invloed dit heeft op de verkiezingen in Macedonië, die maand.

Vanuit de onvrede en het anti-westerse sentiment dat in de regio heerst, kwamen we trouwens ook uit bij thema’s die ik behandel in het boek dat ik nu schrijf. Waarover een andere keer meer.

(Helaas kwamen we niet meer toe aan het bespreken van de fantastische documentaire Honeyland, die maar liefst twee Oscarnominaties in de wacht sleepte. Dus tweette ik daar nog even over.)