Een van de bloggers die ik volg, Joanna Goddard, kon er laatst niet over uit (OH MY GOODNESS IT IS SO SO GRIPPING AND GOOD). Iemand in mijn timeline bekende er inmiddels verslaafd aan te zijn. En met hem duizenden anderen, bleek later, toen ik er meer informatie over opzocht.

Waaraan? Serial. Een wekelijkse podcast waarin een (waar gebeurd) misdrijf tot op de bodem wordt uitgezocht. Door radiomakers.

De premisse:

Baltimore, Maryland, 1999. Hae Min Lee, een populaire bovenbouw-scholiere, verdwijnt op een dag spoorloos. Een maand later wordt ze gevonden in een park. Gewurgd. Haar klasgenoot én ex-vriendje Adnan Syed wordt niet veel later later opgepakt voor moord. Zijn vonnis – levenslang – is grotendeels gebaseerd op het verhaal van één getuige: Jay, zijn vriend die zegt Adnan te hebben geholpen het lichaam van Hae te begraven. Adnan zegt dat hij onschuldig is, maar heeft geen kloppend alibi; hij kan niet vertellen waar hij was op de middag dat Hae Min Lee verdween. Maar iemand anders kan dat wel. Een klasgenoot op Woodlawn High School zegt dat ze weet waar Adnan die bewuste middag was. Het probleem? Ook zij is onvindbaar. 

Klinkt spannend, non? Dat vond Sarah Koenig, journalist en radioproducer bij This American Life, ook toen ze van het verhaal hoorde. Dat was iets meer dan een jaar geleden. In de daaropvolgende maanden stortte ze zich op juridische documenten, aantekeningen van rechercheurs en opnames van verschillende ondervragingen en heeft ze gepraat met iedereen die ze kon vinden die zich ook maar iets kan herinneren over wat er tussen Adnan Syed en Hae Min Lee is gebeurd, vijftien jaar geleden.

Serial is een documentaire, verpakt in een serie. Sarah Koenig vertelde Rolling Stone Magazine onlangs waarom ze voor deze manier van storytelling heeft gekozen:

I hope that people who are listening will feel like they’re learning the particulars of the case in the same manner that I am learning them, so that by the end, it feels like we have all kind of drawn a conclusion together. 

Er is geen vaststaand doel; Sarah heeft geen specifiek einde in gedachten. Haar research loopt niet ver voor de afleveringen uit, dus nee, van manipulatie is geen sprake. “I’m doing it as I go”, aldus Sarah tegen cultuurwebsite Vulture. Dat ze met nieuwe bewijzen kan komen, is mogelijk. Maar Serial wordt niet gemaakt met het idee om Adnans onschuld te bewijzen of juist te kunnen concluderen dat hij daar goed zit, in de gevangenis. Ze heeft geen idee waar het allemaal toe leidt, net als de luisteraar.

It’s not even so much that I have a legal verdict in mind; it’s more like how I would want to feel after reading a book. The sensation of thinking, “Wow, I got deep inside this thing, and I learned everything I could about it” — there’s a satisfaction to that.

Dat de zaak gecompliceerd is, ontdekte Sarah toen ze dieper het verhaal in werd gezogen. Van de middelbare school, de wisselende verklaringen van de politie tot onbetrouwbare alibi’s – alles leidde terug naar enkele fundamentele vragen: kan je iemands karakter daadwerkelijk kennen? Hoe kan je weten waartoe iemand in staat is? En bovenal: wat doet tijd met onze herinneringen?

Drie van de vijf makers (vlnr): Sarah Koenig, Ira Glass en Julie Snyder. Foto: Meredith Heuer.

Benieuwd? Check de website en beluister/download de afleveringen. Elke donderdag wordt er een nieuwe aflevering geplaatst (de achtste staat sinds vanochtend online).

De eerste, ‘Alibi’, begint zo:

For the last year I’ve spent every working day trying to figure out where a high school kid was for an hour after school one day in 1999. Or, if you want to get technical about it – and apparently I do – where a high school kid was for twenty one minutes after school one day in 1999…